SZWECJA
CIEKAWOSTKI

1. Uniwersytet w Uppsali. Założony w 1477r. Jest najstarszym uniwersytetem w Skandynawii. Zajmuje 87 miejsce w rankingu uniwersytetów na świecie.
2. Samochody - tablice rejestracyjne składają się z trzech liter i trzech cyfr. Dodatkowo, po środku tablicy jest naklejka z cyfrą. Tło naklejki i cyfra oznaczają rok i miesiąc, do którego opłacony został podatek za samochód.
3. Ruch uliczny - przy zwężeniu jezdni z dwóch na jeden pas nie obowiązuje zasada pierwszeństwa z prawej. Samochody wjeżdżają naprzemiennie. Można to porównać do działania zamka błyskawicznego. Bardzo praktyczne rozwiązanie.
4. Ruch uliczny - na pasach pierwszeństwo zawsze ma pieszy.
5. Ruch uliczny - przed znakiem STOP zatrzymujemy się na cztery sekundy.
6. Ruch uliczny - do pompowania kół w samochodzie na części stacji paliw bierze się zbiornik, w którym jest sprężone powietrze. Zbiorniki są umieszczone w specjalnej szafce.
7. Ruch uliczny - dozwolone prędkości:
a. 30 km przy szkołach i przedszkolach. Przekroczenie o 21 km kończy się mandatem 2.000,00 SEK i utratą prawa jazdy na trzy miesiące.
b. 50 km teren zabudowany
c. 70 km i 90 km drogi lokalne
d. 110 km autostrada.
e. Nie dyskutuje się z policją. Płać piękna również pracuje w drogówce. Mają wyższe wykształcenie, prestiż w społeczeństwie i za próbę przekupstwa wsadzą cię za kratki.
8. Ruch uliczny - ostrzegawcze znaki drogowe w Szwecji i na Alandach mają żółte tło. Po dwóch dniach podróżowania samochodem zacząłem je dostrzegać.
9. Ruch uliczny - stan dróg jest bardzo dobry a kultura jazdy godna naśladowania. Jeździ się spokojnie. Nie widziałem, aby ktoś na kogoś trąbił.
10. Toalety są płatne - 5 SEK (koron szwedzkich).
11. Najlepszymi tematami do nawiązania konwersacji ze Szwedem są: przyroda, wędkarstwo, narty lub polowania.
12. Ważne słowa w Szwecji:
a. TRYGGHET - bezpieczeństwo
b. LOGOM - w sam raz. Słowo to wywodzi się od LOGET OM - w czasach wikingów wojownicy zasiadali w kręgu i pili miód z jednego rogu. Musieli pić tak aby podczas kolejki wystarczyło napitku dla każdego z wojów
13. Alkohol pije się głównie w piątki i ewentualnie w środy (tzw. mała sobota). SVERIGE FREDAG - szwedzki piątek - alkoholowy stan wyjątkowy.
14. Państwo posiada monopol na sprzedaż alkoholu w sklepach. Każdy wypitek przekraczający 3,5% można kupić jedynie w państwowej sieci sklepów System Bolaget. Sklepy te mają naprawdę duży wybór trunków. W knajpie butelka okowity może kosztować od 700 SEK w górę.
15. Słowa przydatne kajakarzowi:
a. 1 mila szwedzka = 10 km.
b. np. Fyris An - rzeka Fyris
c. O - wyspa
d. SKAR - szkier
e. SANDSTRAND - piaszczysta plaża
f. HEJ SAN - cześć
g. TAK - dziękuję
16. W pobliżu Szwecji nie ma prądów morskich, które zagrażałyby kajakarzom. Jak wiadomo, na Bałtyku brak również pływów.
17. Jeśli zna się szwedzki, ze sprawdzeniem pogody przed wyruszeniem na morskie kajakowanie nie ma problemów. Wystarczy wykręcić odpowiedni numer i powiedzieć do komputera, że interesuje nas pogoda dla konkretnego obszaru/miejsca. Komputer poinformuje nas precyzyjnie. Co jest istotne - prognozy sprawdzają się i mają wszelkie informacje przydatne kajakarzom włącznie z informacją o prawdopodobieństwie, np. prawdopodobieństwo wystąpienia silniejszych wiatrów niż 10 m/s wynosi 30%. Tylko im pozazdrościć.
18. Najczęstszym kolorem elewacji drewnianych domów w Skandynawii jest FALURED - ciemna czerwień na pograniczu z burgundem. Kolor ten farba na bazie oleju lnianego zawdzięcza pochodnym rudy miedzi. Przed kolejnym malowaniem elewacji wystarczy ściany oczyścić druciana szczotką. Bardzo typowe dla Skandynawów praktyczne podejście do życia.
19. Wybrzeża szkierowe Szwecji i Alandów oblane są tzw. wodą złamaną. Jest to woda morska zmieszana z wodą słodką z rzek, które spływają ze szwedzkich gór.
20. Kaczor Donald jest najbardziej poczytnym komiksem i oglądaną kreskówką w Szwecji. W Wigilię o godzinie 15:00 Szwedzi zasiadają przed TV i oglądają filmy z Koczorem Donaldem. Natomiast 1-go dnia Świąt o godzinie 7:00 rodziny idą do kościoła z zapalonymi pochodniami. Panuje noc, mróz i wszędzie jest biało - to przeżycie podobno zostaje na długo w pamięci.
21. Przy szwedzkich domkach letniskowych można zobaczyć nie tylko budyneczki saun ale również banie - duża balia z której wystaje komin z pieca zanurzonego w wodzie wypełniającej balię / banie.
22. Grzyby w Szwecji - mieszkańcy zbierają kurki, podgrzybki i kozaki.
23. Pomimo wzrostu przestępczości bez obaw można zostawić na parkingu samochód z kajakiem na dachu.
24. Kajakując na szkierowym wybrzeżu często korzystałem z mapy, ekierki nawigacyjnej i kompasu. W sklepach żeglarskich znajdziemy wszystko co kajakarzowi do nawigacji jest potrzebne. Duży wybór map morskich w cenie od 150 SEK do 400 SEK. Skala 1:50.000 jest OK. Są również w skali 1:30.000 a nawet 1:25.000. Warto zapoznać się z ofertą na stronie www.sjofartsverket.se Po kupieniu mapy warto ją skserować i zalaminować. Kopia powinna być kolorowa. Nikt mi nie robił problemów gdy tłumaczyłem, że potrzebuję kopię na kajak.
25. Wyjeżdżając z wynajmowanego domku lepiej jest dobrze po sobie posprzątać, gdyż sprzątanie kosztuje od 400 do 600 SEK. Powłoczki i prześcieradło zabieramy z Polski gdyż ich wynajęcie kosztuje 80-120 SEK.
26. Idąc w gości do szwedzkiego domu nie dziwmy się, że wszyscy goście ściągają buty na progu. Chodzenie w skarpetach lub na bosaka jest rzeczą normalną.
27. Znane marki:
a. VOLVO - słowo łacińskie. Oznacza: toczyć lub posuwać się.
b. SAAB - Svenska Aeroplan Aktiebolaget
c. IKEA - skrót od imienia i nazwiska właściciela Ingmar Kamprad i dwóch miast gdzie powstały pierwsze sklepy: Emmaboda i Almhult. IKEA nazywana jest ikoną szwedzkiego kapitalizmu.
28. Gra szwedzkich słów:
a. Fittja - dzielnica Stockholmu
b. Fitta - wulgarna nazwa narządów płciowych kobiety
c. Fitta - w staroskandynawskim oznacza wilgotną / podmokłą łąkę.
29. Jak Polacy mogą porównywać ceny w Szwecji do poziomu zarobków Szwedów. Jest to przelicznik mojego przewodnika po Skandynawii p.Olafa:
a. Jeśli Szwed zarabia 90 SEK na godzinę to należy 90 SEK/3=30. Następnie 30/2 = 15 PLN na godzinę.
30. Stary szlak wodny wikingów można przepłynąć rozpoczynając spływ rzeką Fyris w Uppsali przez Sigtune do Stocholmu.